Hazırlayan R. Hakan Kırkoğlu DFAstrolS
Bu bölümde, kitapta adı geçen astrolojik terimler ve astrologlara ait kısa açıklamalar bulabilirsiniz.
Bu kısa sözlük Göklerin Bilgeliği adlı kitabımın bir bölümüdür. Tüm hakları yazara aittir.
Kuşkusuz, kitap önümüzdeki aylar içinde, redakte edilecek ve özellikle terminoloji konusunda anlamlı bir bütün oluşturmaya çalışacağım. Bu yüzden eklemelerle birlikte son halini ancak kitap içinde bulacaksınız.
Ebu Me`şar Batı dünyasında Albumassar olarak bilinen Arap astroloğu. 787-886 yılları arasında yaşamıştır. Bağdat’ta doğmuş, kariyerine önce Hadis öğrencisi olarak başlamış ve aynı zamanda Astroloji ile de ilgilenmeye başlamıştır. Sonraları Hadis’i bırarak tüm ilgisini Astroloji’ye vermiştir. Latinceye Introductorium in Astronomiam adyla çevrilen kitabı, matbaanin keşfinden sonra basılan ilk astroloji kitabıdır ve bu yüzden Rönesans astrologları üzerinde çok büyük etkisi olmuştur. Abumassar kuyrukluyıldızlara özel bir ilgi göstermiş ve aynı zamanda özgür irade ve gezegen etkilerinin sınırı üzerine yazmıştır. Kitapları eskilerden günümüze gelen büyük oranda teknik bilgi ve astrolojinin temellerini içerir. Bkz. Bizans Astrolojisi
Açı Açı, gezegenlerin kendi aralarında ya da haritanın önemli noktaları ile derece üzerindeki ilişkiyi gösterir. İngilizce’de Aspect olarak geçen sözcüğün Latince anlamı “görmek, görüş alanı içinde olmak”tır. Bu bakımdan açısal ilişki gezegenlerin birbirlerini nasıl gördüklerine işaret eder. Böylece gezegenler kendi güçlerini uyumlu ya da uyumsuz yönde bir araya getirirler. Ptoleme’ye göre beş temel açı vardır. Bunlar birleşme, karşıt, üçgen, kare ve altmış derecedir. Bu açılar 360 derecenin 1,2,3,4, ve 5’e bölünmesi ile ortaya çıkarlar. Birleşme, bazı yorumlarda bir açı olarak görülmez. Yan yana olan iki gücün bir birini görmesi kolay değildir. Açıların meydana gelebilmesi için belirli bir toleransa ihtiyaç vardır. Gezegenin etki kuşağının yarısına moiety adı verilir. Daha fazla bilgi için Bkz Moiety, Tolerans
Afeta Yaşam uzunluğunu belirlemede kullanılan bir kavram. Yaşam veren anlamına gelir. Gündüz haritalarında Güneş, gece haritalarında Ay afeta olarak alınır. Bu iki nokta uygun yerlerde, afetik derecelerde değilse, yükselen burca ve şans noktasına bakılır. Bu terim günümüzde çok nadiren kullanılır. Bkz. Alkokoden, Hyleg, Anareta
Alan Leo (William Frederick Allen) 19. yüzyıl İngiliz astroloğu. (1860-1917) Birçoklarınca modern astrolojinin babası olarak görülür. Genç yaşta ticaret hayatına atıldı. Manchester, bir manav dükkanında çalışırken, Astroloji öğrenmeye başladı. Frederick Lacey ile birlikte, 1889’da Astrologers Magazine adlı dergiyi çıkarttı. Bu dergi daha sonra Modern Astrology adını almıştır. Karısı Bessie ile birlikte, profesyonel astrologluk yaptı ve bu işi ticarete döktü. Risk almayı seven bir karakterdi. İşleri o kadar iyi gitti ki altında dokuz kişi çalıştırabiliyordu. Evlere posta ile harita ve yorumları göndermekteydiler. Böylece, bir bakıma günümüzde, iyice dejenere biçime dönüşmüş olan kompüterize edilmiş astrolojinin temeli de atılmış oldu. Daha sonra Madam Blavatsky ile tanışmış ve Theosophyical Society’nin bir üyesi olmuş, bu gruptan fayda sağlamıştır. Yaklaşımı psikolojik astrolojinin temelini oluşturmuştur.
Alfirdar Pers Astrolojisinden gelen, Arapça’ya alfirdar adıyla geçen, gezegen dönemlerini gösteren kavram. Gezegenlerin insan hayatının belirli dönemleri için yönetici oldukları düşüncesi üzerine kurulmuş bir tekniğe işaret eder. Uzun dönemlere air yöneticilerin altında alt-yöneticiler yer alır. Örneğin Güneş büyük döngüsü içinde Merkür’ün alt yöneticisi olması biçiminde. Söz konusu gezegenlerin etkilerinin hayatın ilgili döneminde vurgulandığı ifade edilir.
Alkokoden Yaşam uzunluğunu belirten gezegen. Yıl veren anlamına gelen alkokoden, hylegin bulunduğu derece en yüksek asalete sahip gezegen olarak kabul edilir. Ortaçağ astrolojisinde kullanılan bir terimdir. Modern astrolojisinde ele alınmaz zira günümüzde astrologlar yaşam süresini hesaplama yönünde isteksizdirler. Bkz. Hyleg, Almuten, Asalet
Almanaklar Özellikle ortaçağda almanaklar öğrenciler ve doktorlar için hazırlanan popüler astroloji literatürünü oluştururdu. İngiltere’de Tudor hanedanlığı süresince almanakların önemi çok artmıştı. 17. yy’da 2,000 adet almanak olduğu bilinmektedir. William Lilly’nin almanakının adı Merlinus Agelicus idi ve 1649 yılında 30,000 adet satmıştır. Almanakların içinde astrolojik öngörüler bulunmaktaydı. Almanaklar 19. yy’a kadar basılmıştır. Günümüzde İngiltere’de Old Moore’s Almanac halen basılmaktadır. Bkz. William Lilly, Rönesans Astrolojisi
Almuten Astrolojik haritanın herhangi bir noktasında en yüksek asalete sahip gezegene verilen ad. Bazı derecelerin tek bir almuteni olabileceği gibi, bazı noktaların iki almuteni de olabilir. Almuteni bulmak için ilgili noktanın yönetici, yücelme, üçlü, terim ve dekan yöneticilerine bakılır. Bu değerlendirme yapılırken, haritanın gündüze ya da geceye ait olması önem taşır. Bkz. Asalet, Alkokoden
Anareta Ölümün yollarını gösteren gezegen. Yunanca ‘yıkan’ anlamına gelen bu terim, haritada fiziksel ölüme neden olan gezegen olarak bilinir. Genel olarak hylege sert açı yapan gezegendir. Burçların 29 derecesi de anaretik kabul edilir. Bkz. Hyleg, Alkokoden ve Afeta
Antisyon Bir gezegenin 0 derece Yengeç-0 derece Oğlak eksenindeki yansıma noktası. Bunun karşıt noktası ise kontr-antisyondur. Antisyon birleşme gibi kabul edilir ve destek verici olarak değerlendirilir. Antisyon noktasında transitler de yer alabilir. Genel olarak horary astrolojide kullanılan bir terimdir.
Aquina’lı Thomas Din adamı ve astrolog, 1225-74 yılları arasında İtalya’da Napoli krallıında yaşamıştır. 11 yaşında Astronomi eğitimine başladı, 1240’da Dominken mezhebine girdi ve on yıl sonra rahip oldu. 1257 yılında din doktorası yaptı. Ortaçağ boyunca Aristonun öğretileri çok büyük bir yer edinmiştir ve Aquina’lı Thomas bu öğretiyi benimsemiş ve yıldızların insan üzerindeki etkilerini kabul etmiş ama kehanete karşı çıkmıştır. Thomas’a göre yıldızlar bedeni, yani maddi olanı etkileyebilirler ama tanrıya ait olan insan ruhu bu etkinin dışındadır. Kehanetler ancak doğaya ait olaylar için kabul edilebilirler. Thomas Simya ve doğal bilimler üzerine eserler vermiştir. Bkz. Aristoteles
Arap noktaları Lot olarak da adlandırılan Arap noktaları aslen Yunanlılardan gelen bir kavramdır. Bir nokta ya da gezegenin referans noktası alınarak, diğer iki gezegen ya da bir gezegen ve ev girişi arasındaki yayın, refererans noktasından projekte edilmesi ile elde edilen izafi nokta. Her evin kendisine ait arap noktaları vardır. Örneğin şans noktası adı verieln Fortuna yükselen burca ait, en önemli noktalardan birisidir. Kazançlar, sağlık ve evlilik noktaları da vardır. Arap noktaları temel göstergeler değillerdir ama harita ile ilgili önemli detaylara işaret ederler. 12. yüzyılda Al Biruni pek çok arap noktasını türetmiştir. Günümüzde en çok bilinen arap noktası şans noktasıdır. Bkz Fortuna
Aristoteles M.Ö. 384 yılında Trakya’da doğan Yunan filozofu. Plato’nun altında çalıştı ve daha sonra kendi derslerini vermeye başladı. Plato’dan ayrıldığı için Akademi’nin başkanlığına seçilememiştir. Büyük İskender’in hocalığını yapmış ve Lyceum’da kendi okulunu kurmuştur. İskender’in 323 yılında ölümünden sonra suçlu bulunmuş ve tutuklanmamak için kaçmıştır. 322 yılında mide hastalığından ölmüştür. Aristo ve Plato özellikle Zaman’ı tanımlamaya çalışan astrolojik doktrinlerin gücünü arttırmıştır. Aristo gezegen hareketleri üzerine yazarak Astroloji’yi özetlemiştir. Gökyüzü üzerine adlı eseri dilimize Saffet Babür tarafından çevrilmiş, Dost Kitabevi tarafından yayınlanmıştır. Aristo’nun görüşleri gözleme dayalı değil, spekülasyona dayalıdır. Bununla birlikte “bilimsel astronomi”nin önemini vurgulamıştır. Aynı zamanda gökcisimlerinin
eterden ve dört element olan ateş, toprak, hava ve sudan yapılmış olduklarını ifade etmiştir. Aristo özellikle gökyüzünün mekanik bir modelini ortaya koyarak önceki düşünürlerden ayrılır. Orta çağda büyük bir izleyici kazanmıştır. Düşünceleri özellikle Arapça’dan çevrilerek Avrupa’ya taşınmıştır. Bkz. Aquina’lı Thomas
Asalet Bir gezegenin haritada bulunduğu zodyak derecesi ve evine göre kazandığı güç. Asalet temel ya da tesadüfi olabilir. Temel asalet zodyak derecesine bağlıyken, tesadüfi asalet bulunduğu eve, gezegenin hızına, diğer gezegenlerle açılarına, Güneş’le ilişkisine ve sabit yıldızlarla birleşmesine göre değişebilir. Yönetici gezegen istediğini yapacak derece güçlüdür ve bu en yüksek temel asalettir. Yücelme krallık, saygı görme ve iş yaptırabilme kapasitesini gösterir. Üçlü asaleti rahatlığa ve şansa işaret eder. Terim uygunluk anlamında rahatlık verir. Dekan ise tek başına herhangi bir güce işaret etmektense, genelde soruna işaret edebilir. Gezegenlerin asaletlerini bulabilmemiz için, Ptoleme’nin asaletler tablosuna bakabiliriz. Bir gezegen hem temel asalete hem de tesadüfi asalete sahipse çok güçlü olacaktır. Asaletin tersi duruma zayıflık adı verilir. Bkz. Zayıflık, Zararlı olma, Yücelme, Dekan, Yönetici, Terim ve Üçlü
Ayanamsa Tropikal ve Yıldız (Sidereal) zodyak arasındaki fark, Bkz Presesyon
Ayrıklık Bir diğer adı isteksizliktir. (aversion, unbeholding) Birbirlerinden 5 burçla ayrılan burçlardaki gezegenler ayrık durumdadırlar. Örneğin Yengeç burcunda yer alan Satürn kendi burcu olan Kova’ya göre ayrık, isteksiz durumdadır. Bu konumdaki gezegenler ya da bir arap noktasının dispozitörü huzursuzluk ve uygunsuzluk getirecektir. Bununla birlikte, ayrıklık durumu, eğer burçlar aynı gezegen tarafından yönetiliyorsa, örneğin Boğa ve Terazi arasında, yine de birbirlerini görebilirler. (beholding)
Azimene dereceler Herhangi bir gezegen, bir noktada zayıf durumdaysa azimene olarak adlandırılır. Zodyak’taki bu derecelerin körlük, sakatlık ve zayıflık getirdiği iddia edilir. Bu dereceler 0 Koç, 6-10 Boğa, 0 İkizler, 9-15 Yengeç, 18, 27, 28 Aslan, 0 Başak, 0 Terazi, 19, 28 Akrep, 1, 7, 8, 18,19 Yay, 2-29 Oğlak, 18, 19 Kova ve 0 derece Balık’tır.
Batmayan yıldızlar Kutup çevresinde devinen ve ufuk düzleminin altına geçmeyen yıldızlar. Ursa Major ve Ursa Minör, Cassiopeia, Cepheus ve Draco takımyıldızları
Benefik Jüpiter ve Venüs, sırasıyla büyük ve küçük benefik, iyilik yapan gezegenlerdir. Bu gezegenler yaşamı koruyan, büyüten yapıdadırlar. Genellikle Güneş, Ay, Kuzey Ay düğümü de, eğer asalete sahipse benefik olarak görülürler. Kimi zaman üçgen açı da benefik olarak değerlendirilir ama aslında, üçgen açının hangi gezegenden ve hangi evden geldiği daha önemlidir. Bkz. Malefik
Bizans Astrolojisi 410 yılında, Roma İmparatorluğunun çökmesinden sonra, Batı’nın Yunan dili ile bağlarının zayıflaması ardından, eğitim zayıflamıştır. Halbuki Doğu Roma, 1,000 yıl daha bu gücü sürdürmüştür. Pek çok akademisyen Iran’a ve Hindistan’a gittiler. Babil’lilerin astral dinlerini Batı’ya getiren İslam dünyasıdır. Pek çok Batılı akademisyen Islam Universitelerinde eğitim gördüler. Aristo, Ptoleme ve Astroloji bu şekilde kazanılmıştır. Ptoleme’nin etkisi özellikle Bizans’ın başkenti Konstantinapolis’te (Istanbul) etkili olmuş, Bizans’ta bazı dini okullar Astroloji’yi kabul etmişseler de, bazı hristiyan imparatorlar, örneğin Constantinus, Theodosius ve Valerianus) Astroloji’yi engellemek için astrologları sürgünle tehdit etmişlerdir.
Boşluktaki Ay Ay’ın bir burçta, yeni bir burca geçinceye kadar önünde yapacağı hiçbir açı olmaması durumu. Astroloji’de Ay’ın önünde kurduğu açılar büyük önem taşır, zira Aybaşka bir gezegenden aldığı ışığını, önündeki gezegene taşır. Soru haritasında boşluktaki Ay haritanın/sorunun radikal olmadığını gösterebilir. Bununla birlikte William Lilly, Boğa, Balık, Terazi ve Yay burçlarında boşluktaki Ay’ın (Venüs ve Jüpiter burçlarında) sonuç verebileceğini söyler. Yine Lilly’e göre, Ay eğer temel açı yaptığı bir sonraki burçtaki bir gezegenin moietysi içinde ise yeni bir burca geçmeden önce boşluktan çıkacağını söyler. Bkz. Moiety
Boyun eğen burçlar Zodyak’ın ikinci bölümünde yer alan burçlar boyun eğen burçladır. Terazi, Akrep, Yay, Oğlak, Kova ve Balık. Bu burçlar insanın gelişiminde, aktif ilkeden çok, kişinin sosyal entegrasyonuna ve başkaları ile ilişkilerine işaret ettiği için bu sıfatla tanımlanırlar. Bkz. Kumanda eden burçlar
Cladius Ptoleme M.S. 2. yy’da İskenderiye’de yaşamış Yunanlı (bazı kaynaklara göre Mısır’lı) astronom ve astrolog. Ptoleme günümüz batı astrolojini derleyen ve Rönesans’a kadar sürmüş Güneş merkezli kozmolojik görüşün sahibidir. Yaşamı hakkında çok şey bilinmemektedir. İskenderiye Kütüphanesinin başında bulunduğu söylenir. 48 takımyıldızı astronomik olarak derlemiş, kataloglamıştır. En ünlü Astronomi eseri Almagest adıyla Latince’ye geçmiştir. Bu söz Arapça büyük anlamına gelen al majesti’den kaynaklanır. Ptoleme’nin astrologluğu soru işaretleri taşımaktadır ama O da, zamanına uyarak dört kitap anlamıma gelen Tetrabiblos’u yazmıştır. Bu eser etkisini çağlar boyunca sürdürmüştür. Bu kitap 1434’te Latince’ye çevrilerek (Quadripartitum) Avrupa’ya ulaşmıştır.
Çift bedenli burçlar İkizler ve Balık. Bu burçların ikilemi, zodyak işaretlerinde iki karşıt yön olarak ifade edilir. Bu burçlar aynı konuda iki ayrı yöne gitmeye eğilimlidirler.
Decumbiture harita Tıbbi Astroloji’de kullanılan bir terimdir ve hasta kişinin yatağa düştüğü ana ya da doktora başvurduğu ana denk gelen harita anlamındadır. Bu teknik özellikle Nicolas Culpeper tarafından kullanılmıştır.
Dekan Bu söz Yunanca “on gün aralık” anlamına gelen “decanate”den kaynaklanır. Burçların üç dekanı vardır. Dekan aynı zamanda, on derecelik asaletler bölgelerine de karşılık gelir. Diğer adı, yüz’dür (Face) Bkz. Asalet
Deklinasyon Deklinasyon, gökyüzünde enleme karşılık gelir. Bir gökcisminin göksel ekvatordan derece olarak ne kadar Kuzeyde ya da Güneyde olduğunun derece cinsinden belirtilmesidir. Teorik olarak, en yüksek deklinasyon +90, (Kuzey) en düşük deklinasyon olabilir. Güneş bahar ekinoksunda 0 derece deklinasyonundan geçer, yaz başlangıcında yükselebileceği en yüksek deklinasyon olan 23 ½ Kuzey deklinasyonunda olur. Sonbahar ekinoksunda yine 0 derece deklinasyonundan geçerek, Güney deklinasyonlarına geçer ve Kış başlangıcında en düşük deklinasyon olan 23 ½ deklinasyonundadır.
Dekster Dekster sağ kolda demektir ve oluşan bir açının Zodyak’taki yönünü gösterir. Hızlı hareket eden bir gezegenin, yavaş hareket eden bir gezegenden uzaklaşması durumunda meydana gelen açı dekster bir açıdır. Örneğin 8 derece Yengeç’te hareket eden Merkür, 8 derece Boğa’daki Mars’tan sekstil derece ile uzaklaşırken, dekster sekstil kurmuş olacaktır. Dekster açılar sinister açılara göre daha güçlü ve kapasite sahibi görülürler. Bkz. Sinister
Dispozitör Haritada bir gezegenin ya da arap noktasının bulunduğu burcun yöneticisi, o gezegenin ya da arap noktasının dispozitörüdür. Örneğin Koç burcunda yer alan Ay’ın dispozitörü Mars olacaktır. Dispozitörün güçlü olması, dispoze ettiği gezegenleri korumasına neden olur. Düşük asalete sahip bir gezegenin dispozitörü asaleten yüksek bir yerde ise korunmuş olur. Tıpkı satranç oyunundaki zayıf bir piyonun güçlü bir taşla korunması gibi. Bazı haritalarda tüm gezegenler, eğer karşılık etkileşim yoksa, son bir dispozitöre bağlanabilirler. Bu durumda, son dispozitörün harita için belirleyici ve açıklayıcı bir gücü olacaktır.
Dişil Feminen burçlar ve gezegenler. Doğu felsefesinde “yin” ilkesi. Toprak ve Su elementlerindeki burçlar, tepki vererek, pasif biçimde harekete geçirilirler. Boğa, Yengeç, Başak, Akrep, Oğlak ve Balık aceleci ve kendi başına hareketli değil, dinleyerek, izleyerek tepki veren burçlardir. Ay, Venüs dişil gezegenlerdir. Bir gezegenin oksidantal olması da dişil bir özelliğe işaret eder. Bkz. Oksidantal
Efemeris Gökgünlüğü. Gezegenlerin günlük pozisyonlarını ve deklinasyon, boylam, enlem ve tutulmalar gibi değişik astronomik verileri gösteren tablolardır. Efemeris gece yarısına ya da öğleye göre düzenlenmiş olabilir. 1925 yılı öncesinde tüm efemerisler öğle konumlarına göreydi.
Engellenmiş Malefiklerce sert açı altında kalma durumu.
Eril Maskulin burçlar ve gezegenler. Doğu felsefesinde “yang” ilkesi. Ateş ve Hava elementlerindeki burçlar doğrudan, aktif biçimde harekete geçebilmeye, dolayısıyla eril doğaya işaret ederler. Koç, İkizler, Aslan, Terazi, Yay ve Kova eril burçlardır. Güneş, Mars, Jüpiter ve Satürn de eril gezegenlerdir. Oryantal durum da bir eril karakteristiktir. Bkz. Oryantal
Evler Evler gökyüzünün dünya üzerine farklı referanslarla projekte edilerek, bölümlenmesi ile belirlenir. Zodyak, dünyaya ait değildir, evrenseldir ama evler sayesinde, astrolojik harita dünyevileştiriler. Bu yüzden evler, dünyevi olayları, olayların meydana geldiği, Zodyak’ın ifade bulduğu hayat bölümlerini açıklar. 12’ye bölümleme, anlamları ile birlikte, ilk defa Manilius tarafından, Astronomica adlı kitabında ifade edilmiştir. Daha eski yöntemlerde haritanın sekiz parçaya bölündüğüne de tanık olmaktayız. Bu bölümleme işlemi, kullanılan referans yöntemine göre birbirine eşit ya da eşit olmayan büyüklükte evlere yolaçabilir. Günümüzde üç ana bölümleme biçiminden söz edilir. Bunlar ekliptiğe göre, göksel ekvatora göre ve zaman göredir. Eşit ev ve Porphyrius sistemleri ekliptiğe dayalı, Campanus, Regiomontanus, Morinus göksel ekvatora dayalı, Alcabitus ve Placidus sistemleri ise zamana dayalı ev sistemleridir.
Ex Conditione Sekt dışında kalma. Bir gezegenin kendi ışığındaki bir burçta ve haritada ufuk düzlemi üzerinde olma durumu. Örneğin bir gece hariasında, Satürn Akrep burcunda ve IX. evde ise tamamen kendi ışığındadır ve tesadüfi zayıflık gösterir, kendini ifade edişi zorlaşır, doğal olmaktan uzaklaşır. Bkz. Hayz
Face Dekan. Beş temel asaletin sonuncusu ve en zayıf olanıdır. Tek başına kendi dekanında duran bir gezegen aslında bir asalete değil ama kişinin huzurunu bozan bir soruna işaret eder. Dekanlar bir burçta on derecelik bölümlerde yer alırlar. Koç burcundan başlayarak, dekanlar Kalde düzenine göre sıralanırlar. Örneğin Koç burcunun ilk dekanı Mars, ikinci dekanı Güneş, üçüncü dekanı ise Venüs’e aittir.
Fortuna Şans noktası, Kısmet, Nasip. Günümüze kadar kalmış arap noktalarından birisidir. Şans noktası kişinin maddi ve manevi şansını, kısmetini ve hayattan aldığı payı, nasibini gösterir. Güneş, Ay ve yükselen burç ilişkisine göre hesaplanır.Gündüz haritasında Asc+Ay-Güneş, gece haritasında ise Asc+Güneş-Ay olarak hesaplanır. Şans noktası özellikle Yay, Balık, Terazi ve Boğa burçlarında, Jüpiter ve Venüs burçlarında, özellikle uygun bir evde ve benefiklerce destekleniyorsa kolay kazanç göstergesi olabilir. Bkz. Arap noktaları
Gece haritası geceye ait Bir harita Güneş ufuk düzleminin altındaysa, I. ve VI. Evler arasındaysa, bu durumda gündüze ait olacaktır. Geleneksel olarak Mars, Venüs ve Ay geceye ait gezegenlerdir. Bkz. Gündüze ait, Hayz
Girolamo Cardano Cardanus, Gerome Cardan (Fr.) (1501-1576) Pavia, Italya2da doğdu. 1526’da Padua’da üniversite eğitimini tamamladı. Tıp okudu. Trajik bir hayat yaşadı. Matematik eğitimi verdi ve Ptoleme üzerine yazmıştır. 1560’da oğlu cinayetten başı kesilerek cezalandırılmıştır. 1570 yılında Hz. Isa’nın astrolojik haritasını çıkartmaktan dolayı Engisizyona verildi. 1571’de Roma’ya gelerek papadan izin istedi. Cardan kral VII. Henry ve VI. Edward’ın astrologluğunu yapmıştır. Kendisinin 75 yaşında öleceğini öngörerek, bu yaşta intihar ederek ölmüştür.
Gören burçlar Bir gezegenle burç arasındaki ilişkiyi açıklar. Birbirlerinin toleransları içinde bulunan iki gezegen birbirlerini görebilirler. Aynı deklinasyona sahip, Koç/Başak, Boğa/Aslan, İkizler/Yengeç, Terazi/Balık, Akrep/Kova, Yay/Oğlak burçlarının da birbirlerini görebildikleri ifade edilir. Bu burçlar arasında isteksizlik/aversion durumu, bu şekilde aşılır.
Grek Astrolojisi Astroloji Greklere, klasik dönemde ulaşmıştır. Pisagorun öğretleri, Astroloji’nin felsefesinde önemli bir yer tutar. Yunan Astronomisinin temelinde Ionia ekolunu kuran Thales vardı. Anaximander O’nu izlemiş ve kozmosun ateşten, ışıktan ibaretten olduğunu ifade etmiştir. Grek Astrolojisi temelde Babil ve Mısır uygarlığından beslenmiştir. Her ne kadar Avrupa kültürü kendi beşiğini antik Yunanlılar olarak görse de, bunun gerisinde, Babil ve Mısır vardır. Yunanlıların gökyüzüne ilgisi Hesiod’un M.Ö. 700 tarihli ‘İşler ve Günler’ adlı şiir kitabında da görülmektedir. Yunan kültüründe Mezopotamya etkisi açıkça görülür. Hesiod’un Theogony kitabında Babil mitolojisi ele alınmaktadır. Astronomi’ye ilişkin kozmolojik çıkarsamalar farklı biçimler ifade etmiştir. Sokrates öncesi dönemden en önemli grup Pisagorasçılardır. Sayısal ilişkiler bu felsefede kozmik ölçekte ele alınmıştır. Zira bu görüşte evrende her şey bir sayı olarak ifade edilebilir. Plato’nun Timaeus’ta Astronomi ve Felsefeyi ilişkilendirir. Plato’nun bu eserinin insan ruhu ile astral fenomenlerle ilişkisini ortaya vurmak bakımından önemli olduğu görülmektedir.
Guido Bonatus İtalyan ortaçağ astroloğu. (1230?-1300) Bologna Universitesi’nde Astroloji Profesörü. Astroloji olduğu kadar, gezegen hareketleri ve Astronomi üzerine de eserler verdi. Bilgilerinin pek çoğu kendi deneyimleri üzerinedir. Prenslere danışmanlık yaptı, Montefeltro kontunun danışmanıydı. Askerlerin savaşa çıkması ile ilgili hazırlık, kuşanma ve harekete geçme zamanlamasını yaptığı söylenir. Çağdaşı tarihçi Filippo Villiani’ye göre Montefeltro kontu, astroloğunun danışmanlığı ile çok sayıda savaş kazanmıştır. En önemli eserlerinden birisi Forliviensis Mathematici de Astronomia, kısaca Liber Astronomiae’dir. Bonatus, 1300 yılında hırsızlar tarafından öldürüldü. Şair Dante, öngörümlerini yermek için İlahi Komedya’da, Bonatus’u cehennemin dibinde tasvir etmiştir.
Gündüz haritası gündüze ait Bir harita Güneş ufuk düzleminin üzerindeyse, XII. ve VII. Evler arasındaysa, bu durumda gündüze ait olacaktır. Geleneksel olarak Güneş, Jüpiter ve Satürn gündüze ait gezegenlerdir. Bkz. Geceye ait, Hayz
Haritanın yöneticisi, Lordu. Lord of the geniture. Haritanın yöneticisi bir kişinin davranışlarını en yakından etkileyen konumdaki gezegendir. Bu gezegenin harita asalet açısından güçlü olması gerekmeyebilir. Kimi zaman bu güçsüz bir gezegen de olabilir. Bir haritanın lordu ortaya çıkartılırken, önemli noktalarda hangi gezegenlerin beş temel asaleti paylaştıkları değerlendirilir. Bu noktalar sırasıyla, Yükselen burç derecesi, Güneş’in derecesi, Ay’ın derecesi, Fortuna’nın (şans noktası) derecesi, doğumdan önce gerçekleşen yeniay derecesi – conjunctional (ay büyüyorsa) ya da dolunay derecesi -preventional (ay küçülüyorsa)
Hayvan burçlar Zodyak’ta dört ayaklı hayvanlara karşılık gelen burçlar için ifade edilen terim. Koç, Boğa, Aslan, Yay ve Oğlak. Bu burçların acımasız olabileceği iddia edilir.
Hayz Kendi sektinde olma. Bir gezegenin kendi ışığındaki burçta ve haritada ufuk düzlemi üzerinde olma durumu. Tesadüfi bir asalet olarak değerlendirilebilir. Örneğin Ay geceye ait bir gezegendir. Eğer Ay bir gece haritasında, negatif bir burçta ve haritada ufuk düzleminin üzerinde ise Hayz durumdadır. Hayz Arapça sahip olmak anlamındadır ve gezegenin kapasitesinin daha akıcı ve doğal olmasına işaret eder. Örneğin Prens Charles’ın haritasında (gece haritasıdır) Ay Boğa burcunda (negatif, dişil burç) ve X. evde, hayz konumundadır. Bu durum annesinin güçlü konumuna işaret eder. (X. ev aynı zamanda annenin göstergesidir. Hayz durumun tam karşıtı Ex Conditione durumudur. Bkz. Ex Conditione
Heliakal Güneş’e ilişkin, Güneş’le beraber. Yunan Helios sözü Güneş’e karşılık gelir. Güneş doğmadan hemen önce doğan yıldız, heliakal yıldızdır. Babilliler, Güneş’le birlikte yükselen ve batan yıldızlarla, gezegenlerle yakından ilgilenmişler ve efemerislerinde bunların tarihlerini belirtmişlerdir. Eski Mısır’da mevsimler, Sirius yıldızının Güneş’le beraber yükselişi ile belirlenirdi. Bkz. Sabit Yıldızlar
Hızlı Hareket Tesadüfi asalet. Gezegenin kendi ortalama hızından daha hızlı hareket ediyor olması. Gezegenlerin günlük ortalama bir hızları vardır. Örneğin Merkür’ün ortalama günlük hızı 0 59 derecedir. Bu hızın üzerinde hareket ettiği dönemlerde Merkür hızlı harekette kabul edilir. Hızlı hareket bir tesadüfi asalet olarak gezegene güç katar ya da ortalamadan yavaş hareket kaybettirebilir. Bkz. Tesadüfi Asalet
Horoskopos Yükselen burç. Her ne kadar günümüzde horoskop sözü haritanın tamamı olarak algılansa da, Yunanca “doğuşu izliyorum” anlamına gelir ve horoskopos yükselen burcun kendisidir.
Hyleg Arapça “yaşam veren” anlamına gelir. Hyleg bir haritada yaşam kaynağıdır ve ancak haritanın belirli bölgelerinde bulunabilir. Yaşam uzunluğunun hesaplanmasında kullanılır. Hyleg’i bulmak için üç temel algoritma bulunmaktadır. Bu algoritmalar basitlik sırasına göre Ptoleme’ye, Omar’a ve Bonatus’a aittir. Güneş, Ay, yükselen burç, fortuna, doğumdan önceki yeniay ya da dolunay hyleg olabilirler.
Ibn Ezra
Işığın artması, azalması Ay’ın yeniayla birlikte, dolunaya kadar geçen sürede ışığı artmaktadır. Dolunay’dan bir sonraki yeniaya kadar ise ışığı azalır. Işığın artması Ay için tesadüfi bir asalettir. Işığın küçülmesi zayıflık ve boyunduruk altında kalmaya işaret eder.
Işıklar Tradisyonel terim. Güneş ve Ay Astroloji’de ışıklar olarak adlandırılır. Güneş gündüzün, Ay ise gecenin ışığıdır.
İlerletimler (Progresyon) İlerletimler, doğumdan sonra gezegenlerin gerçek hareketlerine dayanan ve hareketlerin sembolik bir ölçekle işaretlenmesi yapan bir öngörüm tekniğidir. Genel olarak 1 günün 1 yıla karşılık geldiği düşüncesi İncil’de Ezekiel’in 4:6 bölümünde geçen, “her yıla bir gün atadım” ifadesine dayanmıştır. Bu yöntemin adı İkincil İlerletimlerdir. Daha alt bir ritm olan Üçüncül ilerletimler Ay’ın aylık döngüsüne dayalı olarak hesaplanır. Ay’ın kendi bulunduğu dereceye dönmesi 1 yıla eşit kabul edilir. Daha alt düzeyde yer alan Minör ilerletimler ise efemeristeki 1 ay 1 yıla eşit görülür. Kısaca tüm ilerletimler arasındaki oran 1:13:27 şeklindedir. İlerletimler bir öngörüm aracı olarak daha çok içsel değişimleri ve psikolojiyi anlatır. Bkz. Transitler
İnsan burçlar Sembolünde insan olan burçlar. İkizler ve Kova insan burçlardır. Bu burçlar aklı, entelektüel kapasiteyi ve insan ideallerini vurgular.
Johannes Kepler Alman astrolog, astronom. Modern Astronominin kurucuları arasındadır. (1571-1630) Wiel’de doğdu. Genç yaşta astroloji ile ilgilenmeye başladı. Teoloji okumak istiyordu. Matematik hocalığı yaptı. O’na göre, tanrı dünyayı mükemmel bir denge içinde inşa etmiş ve içinde kutsal bir geometri saklamıştır. Dört Astroloji almanağı hazırlamış ve başarılı öngörümlerde bulunmuştur. Astroloji’de quintile açıyı tanımlamıştır. Astroloji’nin hurafelerle karıştırılmaması gerektiğini savunmuştur. Gezegenlerin hareketlerine ilişkin üç yasası, bugünkü Astronomi’nin temelini atmıştır. Hayatı 30 yıl savaşları arasında geçmiş ve kraliyet astroloğu olmasına karşın, hayatının sonunda maddi zorluklar çekmiş, hayalkırıklığı ile hastalanarak ölmüştür.
John Dee İngiliz astrolog, matematikçi, simyager ve okultist. (1527-1601) Cambridge Universitesi’nde Matematik ve Astronomi okudu, genç yaşta Astroloji ile ilgilenmeye başlamıştır. Kraliçe Mary’nin tahta geçmesiyle, katolik karşıtı suçlamalarla hapse atılmış, Kraliçe I. Elizabeth’in tahta çıkmasıyla yeni kraliçenin tahta çıkma anını belirlemesi için görevlendirilmiş, Kraliçenin danışmanı olmuş, casusluğunu da yapmıştır. 007 kodunu ilk defa O kullanmış, İngiliz İmparatorluğu (Britiannia) sözünü ilk kez O ortaya koymuştur. 1581’de spiritualist Edward Kelly ile tanışmış ve Onunla sekiz yıl boyunca Avrupa’yı dolaşmışlar ve Kelly’nin ölümünden sonra İngiltere’ye dönen Dee simya ve ruhlarla ilgili uğraşısını terk etmiş ama bu arada gözden de düşmüştür. Mortlake’teki evi yağmalanmış ve çok zengin olan kütüphanesi talan edilmiştir. Yoksulluk içinde öldüğünü söylenir. Günümüzde efsanevi bir kişilik olarak tanınır.
Kadir Astronomi’de bir yıldızın parlaklığını gösteren birim. M.S. 2. yüzyılda Ptoleme hazırladığı yıldız kataloğunda gözle görülebilen yıldızların kataloğunu hazırlamış ve en parlak yıldıza 1,00 kadirini vermiştir. En sönük ise 6,00 kadiriyle ifade edilmiştir. Modern kadir derecelemesi 1856 yılında N.R. Pogson tarafından düzenlenmiştir.
Kalde Astrolojisi Ansiyen Kalde Astrolojisi M.Ö. 670 yılında bulunan tabletlere ve rahiplerin uygulamalarına göre şekillenmiştir. Kaldenin tam yeri soru işaretleri taşır. Kaldeliler Babilli majiler, kahinler ve astrologlar olarak düşünülmüşlerdir. Kaldeliler yıldızlara tanrı olarak tapmamış ama onları Tanrının aracıları olarak görmüşlerdir. Büyük İskender zamanında, (M.Ö. 356) Kaldelilerin Astrolojisinin 473,000 yıldan bu yana süre geldiği iddia edilmiştir.
Kalde düzeni Gezegenlerin Kalde sıralaması şöyledir: Satürn, Jüpiter, Mars, Güneş, Venüs, Merkür ve Ay. Bu düzen gezegenlerin hareket hızlarına göredir. En ağır olan Satürn en üsttedir. Bu düzen özellikle gezegen saatleri hesaplamasında kullanılır.
Karışık etkileşim Gezegenler birbirlerinin farklı asaletlerinde duruyorlarsa karışık etkileşim içerisindedirler. Örneğin Mars Yengeç burcunda ve Ay Oğlak burcundaysa, Mars Ay’ın burcunda, Ay ise Mars’ın yüceldiği burçta yer alarak karışık etkileşim yaratırlar. Bu yönetici-yücelme türü bir etkileşimdir ve yönetici-yönetici türüne göre biraz daha zayıftır. Gezegenlerin birbirlerinin daha düşük asaletlerinde durmaları da karışık etkileşime neden olur. Örneğin Üçlü-Terim böyle bir etkileşimdir. Bkz. Temel Asaletler, Peregrine, Karşılıklı etkileşim
Karşılıklı etkileşim Gezegenlerin birbirlerinin yönetici oldukları asaletlerde durma durumu. Karşılıklı etkileşim çok önemli bir kavramdır ve gerek natal gerekse saat astrolojisinde sık sık kullanılırlar. Karşılıklı etkileşim içinde olan bir
gezegenin peregrin durumu ortadan kalkar. Örneğin Balık burcundaki Güneş ile Aslan burcundaki Jüpiter karşılıklı etkileşim içindedir. Böyle bir durum, sanki her iki gezegenin de kendi burçlarındaymış gibi durmalarına neden olur. Güneş Aslan, Jüpiter Balık burcunda gibi değerlendirilebilirler. Karşılıklı etkilişim içindeki gezegenler eğer kendi aralarında açı varsa, etkilerini çok daha belirgin hale getirirler. Karşılıklı etkileşim sert açıları da olumluya döndürür. Bununla birlikte, her iki gezegenin de güçlü oldukları asalet de durmaları gerekir. Örneğin Ay Oğlak’ta ve Satürn Yengeç’te karşı karşıya duruyorlarsa, bu etkileşimden olumlu bir sonuç beklenmemelidir. Bkz. Temel Asaletler, Peregrine, Karışık etkileşim
Kazimi Tesadüfi asalet. Bir gezegenin Güneş’le 0 17 toleransla birleşme durumu o gezegene büyük güç kazandırır. Kazimi Arapça “kralın kalbinde oturmak” anlamındadır. Saat astrolojisinde kullanılır.
Kısır burçlar Saat astrolojisinde, çocukla ilgili sorular ele alındığında, Aslan, Başak ve İkizler çocuk vermeyen, kısır burçlar olarak anılır. Bu burçların yükselen burçta ya da V. evde görülmeleri işaret olarak değerlendirilir. Mars ve Satürn ise kısır gezegenlerdir.
Köşe evler I., IV., VII. Ve X. evler köşe evlerdir (Pivot, angular) ve en etkin evler olarak kabul edilirler. Bu evlerde konumlanan gezegenler güçlenirler ve kendilerini daha belirgin ifade ederler. Gezegenin iyi ya da kötü ifade edeceği, kendi doğasına, aldığı temel asalete ve yaptığı açılara bağlıdır. Örneğin Hitler’in haritasında X. evde yer alan Satürn, düşük olduğu burçta ve sert açılar yapmaktaydı.
Kraliyet Yıldızları Dört yıldız, Aldebaran, Regulus, Antares ve Fomalhaut, Zodyak’ta dört ana yöne işaret ederler. Bu yıldızların büyük başarı vaadettiği ama aynı zamanda belirli diyetler de talep ettiği ifade edilir. Bkz. Sabit Yıldızlar
Kumanda edici burçlar Koç, Boğa, İkizler, Yengeç, Aslan, ve Başak,Zodyak’taki sıralamada kişiliğin öne sürülmesi ve ortaya çıkartılması süreci ile ilişkili oldukları için kumanda edici burçlar olarak adlandırılmışlardır.
Kuşak gezegenleri Uranüs, Neptün ve Pluto, yavaş hareket ettikleri için kişisel olmaktan çok kuşakları birbirinden ayıran tarihsel karakteristikleri anlatırlar. Bu gezegenler kollektife aittir. Burç yöneticisi durumunda değillerdir. Bkz. Yönetici
Kuşatma altında Bir gezegenin iki malefik gezegen tarafından sıkıştırılması. Bu durumda, ortadaki gezegen gücünü yitirecektir. Klasik kurallara göre ortadaki gezegenin, diğer iki gezegenin moietysi içinde, yani açı toleransı içinde olması gerekir. Günümüzde bu tanım gevşetilmiştir. Eskiler, Venüs ve Jüpiter’in de pozitif bir kuşatma getirdiğini söyler. Kuşatma özellikle Saat Astrolojisi kavramıdır. Bununla birlikte, natal haritada da ele alınabilir. Çağdaş İngiliz
astrolog Maurice MacCann’e göre, kuşatma sadece iki gezegen arasında kalmakla değil, ışık aktarımı (translation of light) şeklinde de olabilir.
Malefik Latince “kötülük yapan” anlamındadır. Tradisyonel bilgiler Mars ve Satürn’ün malefik karakterde olduğunu söyler. Her iki gezegenin doğası da yaşama karşı durur. Mars sıcak + kuru, Satürn soğuk + kuru karakterdedir. Paylaştıkları kuru nitelik yaşam vermez, tam tersine kurutucudur. Mars bunu savaşla, yakarak, Satürn ise soğutarak, dondurarak yapar. Mars küçük kötücül, Satürn büyük kötücüldür. Bu gezegenlerin sert açıların gezegenler üzerinde zarar verdiği söylenir. Bununla birlikte Mars ve Satürn olmadan, uygarlığın da olamayacağını görürüz. Mars ateş, Satürn ise inşaat olarak görülebilir. Bkz. Benefik, zarar görme
Matutine Matutin gezegen doğu ufkunda Güneş’ten önce yükselen gezegendir. Bu gezegen oryantal olacaktır. Bu terim özellikle Merkür, Venüs ve Ay için kullanılır. Ptoleme Tetrabiblos kitabında bu konuya açıklık getirir. Bkz. Vespertine
Moiety Fransızca yarım anlamına gelen bu söz bir gezegenin kendi açısal alanı anlamına gelir. Tradisyonel bilgiler her gezegenin kendi ait bir ışık alanı olduğunu ifade eder. Gezegenin bu ışık alanının yarısına moiety adı verilir ve iki gezegenin açı içinde olabilmesi için moietylerin kesişmesi gerekir. Bkz. Açı
Mutlu olma (Joy) Tradisyonel bilgilerde her gezegenin kendini mutlu hissetiği evlerden söz edilir. Ay III. Evde, Güneş IX. evde, Merkür I. Evde, Venüs V. evde, Mars VI. Evde, Jüpiter XI. evde, Satürn ise XII. Evde daha mutludur. Zira gezegenler kendi mutlu oldukları evlerde daha zahmetsiz ve etkin hareket eder. Örneğin kaderi ve kısıtlamayı anlatan Satürn XII. Evin gizli doğasında ağlarını daha kolay örer. Zevkleri anlatan Venüs aşk ve mutluluğu anlatan V. ev için çok uygundur.
Nicolas Copernicus Modern Astronomi’nin kurucularından Kopernik 1473 yılında Polonya’da doğdu. (1473-1543) Cracow Universitesi’nde Matematik Bologna’da ise Fıkıh okudu. Frauenburg Katedraline özel heyet üyesi olarak seçildi. Buradaki bir kuleden Astronomi gözlemlerine başlamıştır. 1530 yılında, en önemli eseri olan Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü yazdığı De revolutionibus adlı kitabını tamamladı ama yayımlamak için acele etmedi. Bu çalışması 1616’da Kilise tarafından yasaklandı. 1543 yılında öldüğünde görüşünün ne oranda önemli olduğunun farkında değildi. Kopernik’in teorisinin hatası yörüngelerin dairesel biçimde olmasıdır. Bunu Johannes Kepler düzeltmiştir. Bkz. Johannes Kepler
Nicolas Culpeper (1616-1654) İngiliz astrolog ve doktor. Geliştirdiği bitki tedavisi ile ünlenmiştir. Surrey`de köklü bir soylu aileden gelmiş, doğmadan önce babasını kaybetmiştir. On yaşında Astroloji öğrenmeye başlamış, 1635’de William Lilly’nin öğrencisi olmuştur. Önce teoloji okumaya niyetlendiyse de, daha sonra anatomi derslerine katılmış ve bu yüzden aile mirasından mahrum bırakılmıştır. Londra’da bir eczanede görev almıştır. Günde 40 kişiye danışmanlık verdiği söylenir. İç savaş sırasında cumhuriyetçilere katılmış ve yaralanmıştır. Bir düelloya girmiş ve cadılıkla da suçlanmıştır. En bilinen eseri The English Physician’ı 1652’de yazmıştır. Bkz. William Lilly
Nostradamus Michel de Nostre-Dame. 16. yy Fransız astroloğu ve doktor. 1503 yılında St. Rémy’de doğdu. Hristiyanlığa geçmiş Yahudi bir babanın oğludur. Önce Hukuk ardından Tıp okudu ve Astroloji ile ilgilenmeye başladı. Özellikle veba salgınlarındaki başarıları ile dikkat çekti. İtalya yolculuklarında geleceğigörebilme yeteneğinin olduğunu keşfetti. Uygulamalarında Astroloji dışındaki konulara girmiştir. 1550 yılına kadar Almanaklar yazmış, 1554 yılında Prognostications ve 1555 yılında ise ünlü Centuries adlı eserinin ilk baskısı yapılmıştır. Bu eseri oğluna yazılmış, şifrelenmiş şiirlerden oluşur. Nostradamus Catherine de Medici tarafından korunmuştur. 1566 yılında öldü. Bkz. Almanak
Nötr Merkür. Merkür her iki cinsiyetin özelliklerini de üzerinde barındırır. Hermafrodit, Hermes (Merkür) ve Afrodit (Venüs) sözcüklerinden oluşur. Merkür okisdantal durumda dişil, oryantal durumda ise eril niteliklere bürünür. Merkür aynı zamanda bulunduğu burcun cinsiyetine ve birleştiği gezegenin doğasına göre de renk değiştirir.
Oksidantal Tesadüfi asalet, Güneş’in Batı yönünde kalma durumu. Güneş’ten sonra doğan gezegenler oksidantal durumdadır. Oksidantal durum dişil, pasif ve etki altında kalan daha atıl enerjilere işaret eder. Merkür Venüs, oksidantal durumda asalet kazanırlar. Bkz. Oryantal
Ortaçağ Astrolojisi Genel olarak 1000 ve 1450 yılları arasındaki döneme verilen isim. Bu dönem Astroloji sessizliğe bürünmüştür. Tıp, Meteoroloji ve tarımda kullanılmış ve pek çok akademisyen Astroloji’yi genel bilgilerin önemli bir parçası olarak görmüştür. Belirli üniversiteler de doktor olabilmek için Astroloji zorunlu bir branş olarak öğretilmiştir. Bu dönemde Araplar Astroloji’ye aktif bir biçimde katkıda bulunmuşlar ve bu bilgileri koruyarak daha sonra Batı’ya geçmesine katalizör olmuşlardır.
Oryantal Tesadüfi asalet, Güneş’in doğu yönünde kalma. Güneş’ten önce doğan gezegenler oryantal durumdadır. Oryantal durum aksiyona kendiliğinden geçebilen, eril karakteristikler verir. Mars, Jüpiter ve Satürn oryantal durumda daha fazla asalet kazanır. Ayrıca haritada XII, XI. ve X. evlerle, IV., V. ve VI. Evler oryantal alanlardır. Bkz. Oksidantal
Öncü noktalar Koç, Yengeç, Terazi ve Oğlak burcunun 0 derecesi. Bu dereceler tropikal zodyakta mevsimlerin başladığı dört noktaya denk gelir.
Paran Bu kavram Astroloji’ye Mezopotamyadan kalmıştır. Paranatellonta ya da kısaca Paran bir gezegenle bir yıldızın haritanın köşelerinde aynı anda var olma durumudur. Haritanın dört ana noktası yükselen burçta (Asc) yükselim, tepe noktasında (MC) en yüksek noktaya varma, alçalan burçta (Dsc) batma, dip noktasında (IC) ise en alt noktadan aynı anda (genel olarak 4 dakika içinde) geçme durumlarıdır. Bkz. Sabit Yıldızlar
Partil Partile. İki gezegenin aynı derece üzerinde açı içinde olması hali. Örneğin Aslan burcunun 5 derecesindeki Merkür’le, Boğa burcunun 5 derecesinde yer alan Mars, partil bir kare içindedir. Partil olma durumu açının çok bariz ve etkin olacağını gösterir. Zira Yunanlılar Zodyak’ta dereceleri birer kısım, “kısmet”, “moira” olarak görüldüklerinden, aynı derece üzerinde olmak son derece dikkat çekicidir. Bkz. Platik
Platik Platick. Açı içindeki gezegen eğer partil değilse, platik durumdadırlar. Bkz. Partil
Presesyon Precession. Gece ve gündüzün eşit olduğu ekinoks noktalarının kayması. Ekinokslara (ilk baharın ve son baharın başladığı tarihler) karşılık gelen zodyak dereceleri yılda 50 saniye (yaklaşık her 72 yılda 1 derece) Batı yönüne doğru kaymatadır. Presesyon adı verilen bu kayma dünyanın kendi etrafındaki dönme eksenin yalpalamasından kaynaklanır. Böylece dünya 25,800 yılda presesyon döngüsünü tamamlamış olur. Presesyon iki ayrı zodyakın tanımlanmasına yol açmıştır. Sidereal, Yıldızlara dayalı Zodyak ve Tropikal, Mevsimlere dayalı Zodyak. Bu durum Astroloji’ye yöneltilen bir eleştiri olmakla birlikte, Astroloji’nin Güneş ve Dünya’nın birbirlerine olan göreli etkisini, yani mevsimleri esas aldığı unutulmamalıdır. Bu bakımdan, İlkbahar mevsimi Koç burcunun başlangıçları anlatan doğası ile eşleşmelidir.
Prevensiyon Prevention. Eğer doğum haritasında Ay küçülmekteyse, doğumdan önce gerçekleşen dolunay derecesine verilen ad. Prevensiyon belirli şartlar altında bir doğum haritasında hyleg derecesi olabilir. Bkz. Hyleg
Primum Mobile Bu söz “ilk harekete geçiren” anlamına gelir. Kökleri Aristo’ya dayanan bu teori, teolojik anlamda, yaratıcı nedene, evrenin başlangıcında düşünülen aktif bir ögeye işaret eder. Bu evren görüşünde gökyüzü iç içe geçmiş küresel yüzeylerden (felekler) oluşur. Her küresel yüzey bir gezegene aittir vegezegenlerin üzerinde, yaratıcı nedene yaklaştıkça yıldızlar bulunmaktadır.
Radiks Radikal. Doğum haritasına ait anlamına gelir. Aynı zamanda doğum haritası olarak söz edilir. Saat astrolojisinde ise bir haritanın doğru biçimde yorumlanabilmesi için radikal olması gerekir. Radikal olabilme pek çok koşula ve yorumlama öncesi uygulanan tekniklere bağlıdır.
Rönesans Astrolojisi Bu dönemi Astroloji’nin altınçağı olarak görebiliriz. Aynı zamanda matematikçi ve filozof da olan ünlü astrologlar saraylarda yer kazanmaktadır. Italyan Jerome Cardan ( 1501-1576, Cardanus), İngiliz VI. Edward’ın horoskobunu yapmıştı, John Dee (1527-1608) Kraliçe I. Elizabeth’in danışmanlığını yapıyordu ve O’nun taç giyme töreni zamanını ayarlamıştı. Modern Astronomi’nin kurucuları olan Tycho Brahe, Johannes Kepler ve Galileo Galilei de astrolog olarak çalıştı. Brahe Danimarka kralının, Kepler Habsburgların, Galilei ise Medici ailesinin koruması altındaydı. 16. yüzyıldaki din savaşları sırasında Fransız kraliçesi Catherine de Medici ünlü astrolog Michel de Nostradamus’a danışmaktaydı. Dönemin astrologları sadece öngörümler yapmak için değil, uygun zamanlar seçmek, horary (saat astrolojisi) haritaları incelemek için çalışırlarken aynı zamanda diplomatlık hatta casusluk da yapmaktaydılar. Örneğin John Dee İngiliz Gizli servisinin kurucuları arasında yer alır. Dee sadece bir astrolog değil aynı zamanda dikkat çeken bir coğrafyacı, denizci, matematikçi ve astronomdu. İngiliz İmparatorluğu (Brittannia) sözünü ilk defa John Dee kullanmıştır. Bu döneme ait astrologlardan, özellikle Dee ve Nostradamus’un büyü ve simya ile de uğraştığı bilinmektedir. Neo-Platonism’in ve hermetik bilgilerin sonucunda bu dönemde konuyla ilgili kişiler kilise tarafından aforoz edilmişler v baskı altında tutulmuşlardır. Bu kişiler arasında ilk akla geleni 1600 yılında çarmıha gerilerek yakılan Giordano Bruno’dur. Bkz. William Lilly,
Johannes Kepler, Nostradamus, Gerome Cardan.
Sabit Yıldızlar Sadece Zodyak üzerinde değil, tüm takımyıldızlarda yer alan yıldızlar. Presesyondan dolayı, 72 yılda bir derece geri gittikleri için sabit olarak adlandırılmışlardır. Geleneksel Astroloji’de herhangi bir ev girişi ile ya da bir gezegenle birleşen sabit yıldızların doğaları ilgili gezegenle birleşerek anlam kazanırlar. Ptoleme değişik sabit yıldızların anlamlarını gezegenlerle sıfatlandırmıştır, örneğin bir kraliyet yıldızı olan Regulus Mars ve Jüpiter karakterindedir. Sabit yıldızlar aynı zamanda gezegenlerle olan paran ilişkileri ile de yoruma katılırlar. Bkz. Paran
Sağır burçlar Yengeç, Akrep ve Balık ses çıkartamadıkları için sağır burçlar olarak kabul edilirler. Bu burçlarda, sert etki altında kalmış Merkür’ün sağırlık getirdiği ifade edilir. Günümüz bakış açısıyla bu iletişim problemleri olarak da yorumlanabilir.
Saint Augustine 354-430 yılları arasında yaşamış filozof. Numidya’da doğdu, gençliğinde astrologlara danıştı ve bu sanatın etkinliği üzerinde, onlarla olumlu görüşler paylaştı. Daha sonra, İtiraflar adlı kitabında, bunu reddetmiştir. The City of God adlı kitabında Astroloji’yi lanetlemiştir. Bu kitap 410 yılında Roma’nın yağmalanmasından sonra yazılmışır. Astroloji’nin yanıltıcı ve sahte olduğunu ve tanrının gücünü gaspetmeye çalıştığını anlatır. St. Augustine’nin bu görüşleri çok etkin olmuş ve Astroloji dört yüzyıl boyunca kenara atılmıştır. Bununla birlikte, Kilise tarafından hiçbir zaman yasaklanmamış ama Avrupa’da gizli olarak yürütülmüştür.
Signifikatör Gösterge. Natal harita yorumlanırken hem evrensel göstergelerden hem de o haritaya ilişkin göstergelerden yararlanılır. Örneğin Gündüz haritasında Güneş, gece haritasında Satürn babanın göstergesidir. Aynı zamanda, o haritada IV. Evin yöneticisi de babanın özel signifikatörü yani göstergesi olacaktır. Benzer biçimde, zenginliğin göstergeleri Fortuna, Jüpiter ve Venüs’tür ama aynı zamanda maddi zenginlik için II. Evin yöneticisine de bakılır.
Sinister Sinister sol kolda demektir ve oluşan bir açının Zodyak’taki yönünü gösterir. Hızlı hareket eden bir gezegenin, yavaş hareket eden bir gezegene yaklaşması durumunda meydana gelen açı sinister bir açıdır. Örneğin 12 derece Aslan’da hareket eden Ay’ın, 15 derece Terazi burcundaki Güneş’e sekstil derece ile yaklaşması ile, sinister sekstil kurulmuş olur. Sinister açı küçülen döngüye işaret eder ve bu yüzden dekster açıdan daha zayıf olduğu belirtilir. Bkz. Dekster
Spekulum Latince bakmak anlamında “specere” sözünde türeyen spekulum, haritadaki yönelimleri (directions) ve diğer astronomik hesapları açıklayan tablolardır.
Stelyum Bir burçta ya da evde en az üç gezegenin bir araya gelmesi durumu haritada dikkat çeken bir görünüm sergiler. Bu gezegen birikimine stelyum adı verilir. Gezegenlerden ilki ile sonuncusu arasında birleşme açısı olması gerekmez zira ortadaki gezegen ikisi ile de temas ederek bir birliktelik yaratacaktır.
Syzygy Eğer doğum haritasında Ay büyümekteyse, doğumdan önce gerçekleşen yeniay derecesine verilen ad. Syzygy belirli şartlar altında bir doğum haritasında hyleg derecesi olabilir. Bkz. Hyleg
Terim Beş temel asaletten dördüncüsü. Uygun olma durumunu gösterir ama bu uygunluk özde değil tamamen görünüştedir. Bu yüzden çok güçlü bir asalet değildir. Terim asaleti bir burcun tamamını kapsamaz, Terimler her burcu eşit olmayan beş bölüme ayırırlar. Bir gezegenin kendi teriminde olması onu hafif derecede güçlendirir. Bir gezegenin Venüs ya da Jüpiter teriminde olması da pozitif değerlendirilirken, Mars ya da Satürn teriminde olması olumsuzluk ifadesidir. Terimlere bakıldığında her burcun son terimlerinin Mars ya da Satürn olduğunu görebiliriz. Eskiler bir burcun son derecesinin anaretik (yaşama karşı) yani olumsuz olduğunu söylerler.
Transit Transitler gezegenlerin şu anda bulundukları pozisyonları işaret eder. Bir gezegen natal haritadaki bir evi, bir gezegeni transit geçebilir. Transitler bir öngörüm aracı olarak dışsal faktörlere karşılık gelir. Hızlı hareket eden gezegenlerin transitleri günlük ve geçici iken, yavaş hareket eden gezegenlerin transitleri yıllara yayılabilir.
Türev evler Özelllikle saat astrolojisinde kullanılır, bununla birlikte doğum haritasına da kolaylıkla uygulanabilir. Örneğin III. Ev kardeşleri anlattığına göre, IV. Evin III. Evi yani babayı temsil eden evin III. Evi, babanın kardeşlerini gösterecektir. Benzer biçimde, V. ev IV. Evin II. Evidir. Çocukları gösteren V. ev, ailenin yani IV. Evin varlığıdır zira II. Ev varlıkları açıklar.
Tycho Brahe Danimarkalı astronom ve astrolog. (1546-1601) Şu anda İsveç sınırları içinde bulunan Skane kentinde doğdu. Soylu bir aileden gelir. Kraldan aldığı destekle, Uraniborg adını verdiği gözlemevini kurdu. 1572 yılındaki süpernova’yı izledi. 1574 yılında, Kopenhag üniversitesinde Astronomi dersleri verdi. Kendi matbaası da vardı. 1597 yılında, kral Christian IV’den ayrıldıktan sonra Prag’a yerleşti. II. Rudolph’un Matematikçisi oldu. Johannes Kepler ile de çalıştı ama O’nun teorilerini desteklemedi, zira Dünya merkezli Ptolemik evren görüşünü savunuyordu. 1566 yılında Wittenberg’de girdiği bir düelloda burnunun yarısını kaybettiği için, ölümüne kadar burnunun bir yarısında bir metal levha taşımıştır. 1601’de Prag’da ölmüştür. Bkz. Johannes Kepler
Vahşi burçlar Feral. Geleneksel Astroloji’de Aslan ve Yay vahşi burçlardır. Bu burçlar beklenmedik şiddet ve yırtıcılık gösterebilirler.
Verteks Latince “vertere” dönmek, kıvrılmak fiilinden türeyen bu sözcük, astronomik olarak ana meridyenin Batı yönünde Ekliptik’i kestiği noktadır. Tersi yönde, Doğu’da anti-verteks yer alır. Değişik yorumlarda, bu noktanın kişinin hayatında özellikle ilişkiler açısından dikkat çekici olduğu vurgulanmıştır. Verteks V. – VIII. evler arasında yer alabilir.
Vespertine Batı ufkunda, Güneş battıktan sonra batan gezegenler. Bu gezegen oksidantal durumda olacaktır. Bu sıfat ilk defa Yunanlılar tarafından Venüs’e verilmiştir. Eskiler Venüs’ün bu iki konumunu sanki iki ayrı gezegen gibi değerlendirmişlerdir. Bkz. Matutine
Vettius Valens Kendini zevklerden mahrum bırakan, M.S. 2. yüzyılda yaşamış astrolog. Öğrencilerinin yemin ettikleri bir okul kurmuş, inisiasyon sürecine inanmıştır. Valens’e göre Astroloji kutsal olana ulaşma uğraşısıdır. İçinde 100’den fazla horoskop barındıran Anthologiae adlı bir eser vermiştir. Yazdığı kitapların cahiller tarafından okunmaması için kendi yazılarını bilerek zorlaştırmıştır.
William Lilly 17. yüzyıl, en son İngiliz Rönesans Astroloğu. (1602-1681) Diseworth’de fakir bir aileye doğdu ve maddi arayışları ile Londra’ya geldi. Burada hizmetçi olarak çalıştıktan sonra, patronun ölümü ile O’nun karısı ile evlendi. Karısının ölümüyle birlikte, ona yılda 1,000 pound kazandırabilecek, bir servet edindi. Böylece özgür kalarak 1632 yılında Astroloji öğrenmeye başladı. 1641’de profesyonel olarak çalışmaya başladı. Bu arada İngiliz iç savaşında cumhuriyetçilerden yana tavır aldı. Verimli bir yazardı. Almanaklar yazmış, 1666 yılında gerçekleşen Büyük Londra yangını öngörmüş, bu yüzden yangını kendisinin çıkardığı öne sürülerek tutuklanmış ama güçlü arkadaşı Elias Ashmole tarafından kurtarılmıştır. William Lilly saat astrolojisinde bir ustadır. Yazmış olduğu üç ciltlik Christian Astrology kitabı hala bir baş yapıt olarak değerlendirilmektedir.
Yanan yol Via Combusta. Zodyak’ta 15 derece Terazi ile 15 derece Akrep arasında yer alan bölge. Bu bölgede sert doğalı sabit yıldızlardan dolayı, özellikle saat astrolojisinde bu alana düşen nokta ve gezegenlerin sıkıntı, sorun, bela ve şiddet altında olacağı ifade edilir. Bir soru haritasında yükselen burcun yanan yolda kalması soru soranın, konuyla ilgili başının derde girebileceği belirtilir. Yanan yol natal haritaya da uygulanabilir. Soru haritasında yanan yolda yer alan haritalar radikal olarak kabul edilmeyebilirler.
Yanma Kombust, Yanma tesadüfi bir zayıflık olarak değerlendirilir. Bir gezegen Güneş’ten 8,5 derece uzaklıktaysa “yanmış” kabul edilir. Yanma durumu korku, endişe ve sıkıntı belirtisidir. Saat astrolojisinde yanma konumu, ilgili şeyin gizlendiği anlamındadır. Güneş’in Astroloji’de çok etkin ve güçlü değerlendirilmesi ve çok yakınında duran gezegenleri etkisiz bıraktığı düşünülür, tıpkı kralın çok yanına yaklaşıyor olmak gibi. Astronomik açıdan da bu gezegenler, 8,5 derece yakınlıkta görünürlüklerini kaybederler. Bkz. Asalet
Yönetici En güçlü temel asalet. Güneş Aslan’ın, Ay Yengeç’in, Merkür İkizler (gündüz için) ve Başak (gece için) burçlarının, Venüs Boğa (gece için) ve Terazi(gündüz için) burçlarının, Mars Koç (gündüz için) ve Akrep (gece için) burçlarının, Jüpiter Yay (gündüz için) ve Balık (gece için) burçlarının, Satürn ise Oğlak (gece için) ve Kova (gündüz için) burçlarının yöneticisi kabul edilir. Doğum haritasında herhangi bir evi kesen burcun yöneticisi, aynı zamanda o evin de yöneticisi (lordu) olarak değerlendirilir. Yönetici durumu, gezegenin kendi alanında gücünü istediği biçimde uygulayabilme kapasitesine, gücüne işaret eder. Bkz. Temel Asaletler
Yücelme Yönetici olma asaletinden sonra gelen en yüksek asalettir. Yücelme durumundaki bir gezegen bulunduğu burçta tıpkı bir kral gibi konuk edilir. Yücelen bir gezegen kendisi yaptırım gücüne sahip olmasa dahi (yönetici durumu) isteklerini başkalarına yaptırabilir. Yücelme kraliyet işareti gösteren bir asalettir. Yücelme yeteneğe de işaret eder. Güneş Koç’ta (özellikle 19 derecesinde), Ay Boğa’da (özellikle 3 derecesinde) Merkür Başak’ta (özellikle 15 derecesinde), Venüs Balık’ta (özellikle 27 derecesinde), Mars Oğlak’ta (özellikle 28 derecesinde), Jüpiter Yengeç’te (özellikle 15 derecesinde), Satürn Terazi’de (özellikle 21 derecesinde) yücelmiş kabul edilir. Modern gezegenlerin yönetici vasıfları olmadığı gibi, yücelme vasıfları da yoktur. Modern kitaplarda görülen bu bilgiler tamamen yakıştırmadır. Bkz. Asalet
Zarar görme Bir gezegenin değişik nedenlerden ötürü zayıflaması ve kendisini zararlı biçimde ifade etmesi zarar görmesidir. Bir gezegenin malefik bir gezegenden sert açı alması, ya da kuşatma altında olması, iki malefik gezegen arasında kalmasıi ifadesini engeller. Bir gezegenin sert etkili kabul eden bir sabit yıldızla birleşimi de zarar görmesine yol açabilir. Bkz. Kuşatma ve Malefik
Zararlı Zayıflık durumu. Bir gezegen yönettiği burcun karşısında yer alıyorsa zararlı durumdadır. Zararlı durumda bir gezegen kendini ezilmiş ve zor durumda hisseder. Gezegen dezavatajlı biçimde çalışacaktır ve tüm gücünü gösteremeyecektir. Örneğin Mars Boğa ve Terazi’de zararlı durumdadır. Bkz. Asalet
Zayıflık Bir gezegenin belirli burçlarda ve evlerde uyumsuz olmasından dolayı ortaya çıkan asalet zayıflığı. Genel olarak III., VI., IX. ve XII evlerde, malefiklerden sert açı alan gezegenler zayıflık gösterir. Geri hareket, Güneş’ten dolayı yanma da bir zayıflık durumudur. Kendi yönetici oldukları burçların karşılarındaki burçta yer alan gezegenler zayıf durumdadır. Örneğin Yay ve Balık burçlarının yöneticisi Jüpiter, İkizler ve Başak’ta zayıf düşer.
